Rozwój uczuć

 

Jedna z najstarszych książek na mojej nauczycielskiej półce. Mój przyjaciel od pierwszego roku studiów. Nieco poplamiony, wykrzywiony, ale nadal aktualny w moich oczach podręcznik traktujący o uczuciach i psychologii. Wiele przedmiotów na studiach uczy nas pedeutologii i dziecięcej psychologii, kształtuje w nas dobre nawyki i pokazuje wzór, którym kierujemy się potem w pracy z dziećmi. Pisanie pracy magisterskiej to jedna z niewielu okazji w życiu, gdy sięgamy po branżową literaturę i głębiej analizujemy jej treść. Potem w pracy nie ma czasu na głębsze analizy. Jednak są książki, które mimo wszystko warto mieć „pod ręką”.

Jedną z takich książek jest „Rozwój uczuć” Stanisława Gerstmanna. Jak widać na zdjęciu, mój egzemplarz jest nieco wysłużony, jednak nauczyłam się wracać do tej lektury, gdy muszę m.in. przeanalizować wyniki obserwacji dzieci w grupie. Podręcznik odpowiada mi na pytania dotyczące zachowań dzieci, mimo, że ma tylko 237 stron (bez przypisów) i został napisany w latach 80-tych. Jeszcze nigdy nie zawiodłam się na tej książce.

Gerstmann był mistrzem w dziedzinie emocji i to dzięki niemu psychologia stała się odrębnym kierunkiem studiów. Zapoczątkował rewolucję w nauczaniu tego przedmiotu w Polsce i zawdzięczamy mu naprawdę wiele. Mimo, że od powstania „Rozwoju uczuć” wydano już wiele rozbudowanych treścią książek o tematyce uczuć i emocji, to tutaj mamy rzetelny skrót najważniejszych informacji, jasnych dla nauczycieli żłobków, przedszkoli i szkół podstawowych. Skrótowe myślenie i naukowe podejście czyni ten podręcznik wciąż głównym źródłem informacji.

Żałuję, że nie ma wielu opinii o tej książce w Internecie – nie jest to popularna pozycja. Jednak ja zachęcam do uzupełnienia swojej biblioteczki o ten tytuł, ponieważ treść książki świetnie wyjaśnia:
- procesy w organizmie związane z uczuciami;
- rolę uczuć od najmłodszych lat;
- wpływ doświadczeń życiowych na kształtowanie się uczuć i ich następstwa w późniejszym wieku;
- rolę nauczycieli, terapeutów i rodziny w kształtowaniu uczuć.

Gerstmann świetnie opowiada, jak zachowywać się względem dziecka, by nie ranić jego uczuć: w grupie, w sytuacji stresowej, przy problemach z niestabilnością emocjonalną, a także w sytuacji, gdy zaburzone zostały dotychczasowe autorytety dziecka. Wiele nieświadomych zachowań dorosłych względem dziecka czyni relację nieodwracalnie gorszą, a są sposoby, aby tego uniknąć. Tym bardziej jest to ważne, gdy mamy wychowawstwo w oddziale integracyjnym – uważam, że nauczyciele w takich grupach muszą być bardziej wyczuleni na kontrolę zachowań (swoich i podopiecznych) i wiedzieć, jak odpowiednio reagować, aby nie eskalować emocji, bądź nie stłumić tych pozytywnych.

Podręcznik „Rozwój uczuć” jest świetną lekturą do wykorzystania jako źródło w pracach magisterskich i na wszelkiego rodzaju zaliczenia. Ma w sobie wszystko to, co powinno się wiedzieć o emocjach: biologię i umiejscowienie uczuć w organizmie, aspekt społeczny, aspekt wychowawczy i resocjalizacyjny. Przyznam, że cytaty z tej książki pisałam rodzicom jako ciekawostki na naszej „grupowej” stronie, zaznaczając przy tym, na co należy szczególnie zwrócić uwagę w danej grupie wiekowej. Myślę, że do tego wrócę, ponieważ jest to sympatyczny sposób komunikowania się z rodzicami i uświadamiania ich o roli psychologii w wieku przedszkolnym.

„Rozwój uczuć” jest ważną lekturą. Na pewno zmieni wasze nastawienie do pracy nad tym aspektem rozwoju dziecka. Mnie ta książka zmieniła bardzo, ponieważ dzięki niej unikam niepotrzebnych spięć w grupie i edukuję rodziców o sferze uczuć i emocji dzieci. Co roku organizuję „Tydzień o emocjach”, angażując w to także rodziców. Zachęcam do przedstawiania tego tytułu zainteresowanym rodzicom. Wierzę, że ma to sens i zostawia w rodzicach przemyślenia i motywację.

Tytuł: Rozwój uczuć (seria: Biblioteka Psychologiczna)
Autor: Stanisław Gerstmann
Wydawnictwo: WSiP
Rok wydania: 1986
Cena: od 5 złotych (używane)